Wstęp
Podczas rekrutacji na stanowisko zdalne wielokrotnie zetkniesz się z rozmowami rekrutacyjnymi odbywającymi się online zamiast tradycyjnie podczas spotkań w biurze. Tylko nieliczne firmy, które pracują zdalnie, decydują się na przeprowadzanie rozmów twarzą w twarz, a jeśli nawet, to jest to dopiero ostatnia faza rekrutacji, po kilku wcześniejszych etapach odbywających się za pośrednictwem sieci.
Jednakże rekrutacja przez Skype’a (lub inne programy) to domena nie tylko firm zdalnych. W dzisiejszych czasach coraz więcej firm przeprowadza pierwsze etapy online ze względu na oszczędność czasu. W związku z tym każdy powinien być przygotowany do tej formy rozmowy.
Wbrew pozorom rozmowa online może okazać się znacznie trudniejsza niż tradycyjne spotkanie w biurze – i to nie tylko ze względu na potencjalne problemy techniczne, ale również na to, że zorganizowanie takiej rozmowy w domowym zaciszu może okazać się całkiem sporym wyzwaniem.
1. Nie negocjuj wyboru programu
W rozmowie rekrutacyjnej chodzi przede wszystkim o „sprzedanie siebie”. Nie warto w takim razie zaczynać negocjacji od stwarzania niepotrzebnych problemów. Skype jest lubiany przez wielu, ale ma tak samo wielu wrogów, którzy uważają, że istnieją znacznie lepsze alternatywy. Większość rekruterów jednak będzie obstawała przy tym programie i powinniśmy się z tym pogodzić niezależnie od tego, czy my też uważamy, że będzie to najlepszy wybór do przeprowadzenia tak ważnej rozmowy.
Jeśli już na samym początku zaczniemy negocjować z rekruterem wybór narzędzia do komunikacji i podważać jego decyzje, to wcale nie przedstawimy siebie jako eksperta, specjalistę od programów do komunikacji. W oczach rekrutera staniemy się natomiast osobą problematyczną, która być może nie najlepiej odnajdzie się w zespole i firmie.
Oczywiście Skype nie musi być jedynym programem, z jakim przyjdzie nam się spotkać podczas rekrutacji. Niektóre firmy używają innych narzędzi i wtedy też powinniśmy być otwarci na korzystanie z nich.
W dzisiejszych czasach większość rozwiązań jest wieloplatformowa, więc niezależnie od wybranego programu nie powinniśmy mieć większych trudności z jego uruchomieniem. W razie czego mamy również wersje webowe aplikacji lub możemy skorzystać z telefonu zamiast komputera, jeśli pracujemy na systemach typu Linux, na których czasem mogą wystąpić problemy z uruchomieniem mniej popularnych programów.
2. Wyglądaj profesjonalnie, również w Internecie
W porządku – a więc zainstalowałeś już wymagany przez rekrutera program, założyłeś konto i czujesz, że jesteś gotowy do rozmowy. Nie, nie jesteś.
Większość z nas powinna wiedzieć, że ubiór to nasza wizytówka i że powinniśmy wyglądać schludnie i profesjonalnie w trakcie rozmowy. Nie każdy jednak pamięta o tym, że także nasze profile w Internecie powinny wyglądać profesjonalnie. I nie mam tutaj na myśli portali społecznościowych typu Facebook (choć niektórzy rekruterzy również i to sprawdzają), ale przede wszystkim nasze profile w aplikacjach, za których pośrednictwem będziemy rozmawiać z rekruterami.
W każdym takim programie możesz spersonalizować swój profil, postaraj się zatem uzupełnić informacje o sobie, a przede wszystkim:
- wpisz imię i nazwisko zamiast pseudonimu,
- dodaj profesjonalne zdjęcie profilowe.
Jeśli w programie obowiązującym identyfikatorem konta jest login, postaraj się, aby było nim po prostu Twoje imię i nazwisko, np. w formie imie.nazwisko lub podobnej, zamiast korzystać z dziwacznych nicków, które są znane tylko Tobie.
Skype nie pozwala na zmianę loginu konta, dlatego warto rozważyć stworzenie specjalnego konta w aplikacji tylko na potrzeby przyszłych rozmów rekrutacyjnych.
Wielokrotnie podczas procesów rekrutacji widziałem profile podpisane w dziwny sposób, do tego stopnia, że nie byłem w stanie określić, czy osoba zgłaszająca się do mnie na Skypie jest tą, z którą umawiałem się na rozmowę.
Pamiętaj, że w każdym spotkaniu liczy się przede wszystkim pierwsze wrażenie. A w rozmowach online pierwsze wrażenie może dotyczyć zobaczenia Twojego profilu w Skypie lub innym programie.
3. Zadbaj o otoczenie
Rozmowy rekrutacyjne to nie szybkie „calle” z zespołem, które trwają maksymalnie kilkanaście minut. W zależności od firmy niektóre rozmowy mogą spokojnie zająć ponad godzinę. Dlatego musisz zadbać, aby w czasie rozmowy nikt z otoczenia Ci nie przeszkadzał.
Nie chodzi tutaj tylko o to, że to Tobie będzie się trudniej skupić na rozmowie, jeśli w tym samym czasie będziesz się musiał zajmować dziećmi albo odpowiadać domownikom na pytania, ale również chodzi o Twój wizerunek. Pamiętaj, że rekruter nie będzie oceniał tylko i wyłącznie Twojej wiedzy merytorycznej. Na opinię o Tobie będzie się składało wiele innych czynników, w tym między innymi to, jak profesjonalnie wypadasz podczas rozmowy, a także na ile potrafisz się zorganizować – m.in. zorganizować sobie przestrzeń do pracy.
To ostatnie jest kluczowe zwłaszcza w przypadku, gdy stanowisko, o które się starasz, dotyczy pracy zdalnej. Rekruter nie będzie mógł Cię pozytywnie ocenić, jeśli z przebiegu rozmowy widać, że nie masz warunków do pracy w domu, a Ty mu właśnie opowiadasz, że Twoim głównym miejscem do pracy zdalnej będzie właśnie to, z którego rozmawiasz.
Idąc na tradycyjną rozmowę rekrutacyjną, większość z nas pamięta też o tym, aby wyciszyć telefon. W przypadku rozmów online często o tym zapominamy, ponieważ zostawiamy telefon gdzieś na biurku czy stole i nie mamy z nim fizycznego kontaktu. Niekiedy też nie uświadamiamy sobie, że na czas rozmowy online powinien on być wyciszony.
Jeśli chcesz profesjonalnie wypaść przed rekruterem, postępuj zgodnie z poniższymi wskazówkami:
- Przygotuj sobie ciche i spokojne miejsce do pracy.
- Włącz kamerkę i sprawdź, co widać za Tobą w tle.
- Najlepiej, aby tło do rozmowy było neutralne (np. pusta ściana), a jeśli to niemożliwe, to koniecznie zadbaj, aby za Tobą panował porządek.
- Upewnij się, że podczas rozmowy będziesz sam albo że przynajmniej w kamerce nie będzie widać nikogo innego przechadzającego się po mieszkaniu.
- W ostateczności skorzystaj z funkcji rozmazania tła, jaką oferują niektóre programy, jak Skype.
4. Na kilka minut przed rozmową…
Jeśli wiesz, że dziś o 12.00 będziesz miał rozmowę rekrutacyjną, to nie planuj, że pojawisz się na Skypie pięć minut przed tą rozmową. Warto zarezerwować sobie znacznie więcej czasu i przeznaczyć go przede wszystkim na powtórne zebranie myśli o sobie, swojej karierze i doświadczeniu. Nie zapomnij też upewnić się, czy na pewno wszystko działa i czy jesteś dobrze przygotowany do rozmowy pod kątem technicznym.
Skype, jak wiele innych programów, lubi sprawiać problemy. Podobnie jest z systemami operacyjnymi, które nie zawsze wykrywają nasz sprzęt audio/wideo. W związku z tym dobrze jest przeznaczyć 5–10 min przed ważną rozmową na sprawdzenie kilku rzeczy:
- Wykonaj rozmowę testową, np. Skype Echo, aby sprawdzić, czy Twój głos jest dobrze słyszalny.
- Sprawdź działanie kamery i upewnij się, że punkty z poprzedniego rozdziału są spełnione.
- Upewnij się, że korzystasz ze stabilnego łącza internetowego – pamiętaj, że Internet „po kablu” będzie zawsze bardziej pewny niż Wi-Fi (zwłaszcza w gęsto zaludnionych obszarach, typu bloki mieszkalne itp.).
- W ostateczności w razie problemów ze sprzętem ratunkiem może być Twój telefon, który możesz wykorzystać do rozmowy zamiast komputera.
5. Bądź przygotowany na nieprzewidywalne
Podczas rozmowy rekrutacyjnej może wydarzyć się wiele nieprzewidzianych rzeczy, począwszy od problemów sprzętowych, a skończywszy na niespotykanych sytuacjach w domu lub w najbliższym otoczeniu. Pamiętaj, aby wcześniej przygotować się możliwie najlepiej na sytuacje tego rodzaju, a przede wszystkim przewidzieć, co takiego może się stać.
Poniżej lista najczęściej spotykanych problemów i możliwe ich rozwiązania:
- Internet stacjonarny nie działa? Skorzystaj z Internetu mobilnego w Twoim telefonie.
- Słuchawki/mikrofon zawodzą? Również możesz zastąpić je swoim telefonem lub miej zawsze przygotowany zapasowy zestaw.
- Masz problemy z jakością Internetu? Grzecznie poproś rekrutera, czy możecie porozmawiać bez wideo. Będzie to znacznie lepsze rozwiązanie niż domyślanie się, o co przed chwilą pytał rekruter.
- Ktoś z domowników musi (ale to naprawdę musi) się z Tobą pilnie skontaktować? Ustal z nim, aby napisał do Ciebie wiadomość na telefon, a Ty grzecznie przeproś wtedy rekrutera i poproś o kilka minut przerwy.
- Ktoś dzwoni do drzwi? Trudno, będzie musiał spróbować kiedy indziej. Z pewnością nie przerywaj rozmowy rekrutacyjnej ze względu na dzwonek do drzwi (tak, takie sytuacje się zdarzają).
- Remont w bloku/mieszkaniu obok? Jeśli wiesz, że gdzieś w pobliżu jest remont i może być przez to bardzo głośno, to zaplanuj rozmowę z innego miejsca niż Twoje mieszkanie lub przynajmniej uprzedź rekrutera, że mogą wystąpić takie problemy (aczkolwiek lepiej po prostu wyjdź w tym czasie gdzieś do restauracji lub do parku).
Podsumowanie
Pamiętaj, że dobre pierwsze wrażenie zostanie zapamiętane przez rekrutera i uwzględnione w ostatecznej ocenie Ciebie jako kandydata. Rekruter nie jest w stanie dokładnie zapamiętać przebiegu całej rozmowy, dlatego liczą się takie kluczowe elementy jak właśnie przygotowanie do rozmowy, kilka głównych spraw w trakcie jej trwania i kwestia jej zakończenia. O tych dwóch ostatnich aspektach postaram się opowiedzieć w kolejnym wpisie.
